Zehirli Maddelerin Ecza Ticarethanelerinde Sureti Muhafazasi Ve Alıcıya Tevdii Hakkında Talimatname
Talimatname No: 6000
Karar sayısı: 6000 Kabul Tarihi: 28.12.1927
Madde 1- Bu talimatnamenin nihayetindeki zeyilde müncerit bilûmum ecza ve mevaddı kimyeviyenin ecza ticarethaneleriyle sanayi ve ziraatte müstamel mevaddı kimyeviye satmağa müsaade alınmış olan mağaza ve dükkânlarda sureti muhafazası ve alıcıya tevdi aşağıdaki maddelerde gösterildiği veçhile yapılır. Eczanelerde zehirli maddelerin gerek muhafazası ve gerekse reçete ile satışı hususi talimatnamesindeki ahkâma tevfikan icra edilir.
Zehirli Maddelerin Muhafazası
Madde 2- Bütün zehirli maddeler bulundukları mahallerde diğer eşyadan tamamiyle ayrı ve muntazam bir surette muhafaza edilecek ve yenecek ve içilecek şeyleri havi kapların yakınında veya üzerinde bulunmayacaktır.
Madde 3- Zehirli maddelerin kâffesi mayi ve sulp olduğuna göre iktiza eden şekillerde yapılmış ve sıkı surette kapanacak tarzda kapakları havi şişeler veya kaplar deruhunda muhafaza olunur. Zehirli nebatat veya zehirli nebatat aksamı iyice kapanabilir kutu ve sandıklar deruhunda saklanır. Boyalar ile zeyildeki “B” ve “C” cetvellerinde yazılı maddelerden hava temasiyle tahallül ve tagayyür etmeyenler çekmeceler deruhunda muhafaza olunabilirse de bu çekmeceler güzelce kapanabilir bir halde olmalı ve muhteviyatının toz halinde etrafa dökülmesine mâni olacak surette imtizaçlı yapılmış bulunmalıdır.
Madde 4- Zehirli maddeleri havi kaplar üzerinde kalın yazı ile (Zehir) kelimesi ve altında muhtevi olduğu zeyilde gösterilmiş olan isimleri yazılır. Ayrıca küçük yazı ile o maddenin mahallen ve halk arasında kullanılan ismi de işaret olunur. “A” cetvelinde yazılı isi beyaz üzerine kırmızı “B” ve “C” cetvellerinde zikredilen beyaz zemin üzerine siyah olarak ve sabit surette yazılı olmalıdır.
Madeni hâmızlarla kesif kalevi mahlülleri ve brom ve iyodu muhtevi şişeler üzerine muhtevi olduğu maddelerin isimleri beyaz üzerine usulü mahsusası veçhile hakkedilmiş bulunmalıdır.
Madde 5- “A” cetvelinde yazılı olan zehirler her tarafı sağlam ve gayri kabili nüfuz bir duvar ile mahdut hususi bir odada diğer zehirli maddelerden ayrı olarak muhafaza edilir. imtizaçlı olmak ve kâfi derecede sihani haiz bulunmak şartiyle bu zehirli maddeler odasının ahşap bölme ile ve büyükçe bir dolap halinde tefrik edilmiş olması da caizdir.
Bu kısımlar içinde çalışmaya müsait derecede aydınlık olmalı ve mağaza veya dükkânın sair aksamından iyice kapanabilen ve kilitli bir kapı ile ayrılmalıdır. kapının üzerine gayet okunaklı “Zehir” levhası tâlik olunur. Zehirli maddeler odasına mağaza veya dükkân sahibi veya onun tarafından memur edilmiş olan adamından başkasının girmesi memnu olup lüzum ve ihtiyaç zamanı haricinde kapısı daima kilitli bulunur.
Madde 6- Zehirli maddeler odasında muhafaza edilen zehirler (3) üncü maddede gösterilen surette veya küçük dolaplar içerisinde veya raflar üzerinde saklanır. Dolaplara veya raflara vaz’ı mümkün görülmeyen zehirlerin zurufu şeraiti lazimesi haiz olduğu halde zemin üzerine de vazolunabilir. Bu oda derununda yalnız bu zehirleri tartmaya mahsus bir terazi bulunur.
Madde 7- Fosfor ve fosfor ile imâl edilmiş mevaddı semmiye zehir odasında ayrıca ve behemehal ateşten masun olarak ihzar edilen hususi bir mahalde hıfzolunur. Beyaz fosfor su içinde saklanmalıdır. Sud ve potas rutubet ve ateşten masun bir halde ve kapalı olarak muhafaza edilmeli ve mayi parafın ve saire gibi hava nüfuzuna mâni bir madde içinde mağsus olmalıdır.
Madde 8- Zeyilde muharrer bütün zehirli maddelerin her sınıfı için ayrı terazi kaşık bulundurulacak ve kaşıklar her defa istimalden sonra temizlenecektir. Bu terazi ve kaşıkların üzerinde aşikâr ve nazarı dikkati calip bir surette “Zehir” kelimesi yazılı olmalıdır. Zehirli boyaları muhtevi kaplar derununda yalnız o boya için ayrı bir kaşık bulunur. Çok miktarda zehirli maddeler zurufu ile veznedildiği halde ayrı bir terazi istimali mecburi değildir.
Zehirli Maddelerin Alıcıya Verilmesi
Madde 9- Zehirli maddeler alıcıya behemehal ticarethane veya dükkân sahibi veyahut bu iş için kendisi tarafından tavzif edilmiş mahsus adamı tarafından verilir.
Madde 10- Zeyildeki (A) ve (B) ve (C) cetvellerinde münderiç zehirli maddelerin ithâlat ve ihracatı sahifeleri müteakip numaralı bir defterin hanei mahsusuna tarihi itâsile miktarı ve alan şahıs sıra numarasiyle kaydolunur. Bu defterler mahallin en büyük memuru sıhhisi tarafından musaddak olmalıdır. Kuyudat zehirli maddelerin itâsını müteakiben hemen veren tarafından icra edilir. Ecza ticarethanelerinde Afyonu Tıbbi ve Morfin, diasetilmorfin, kokain ve milhleri ve esrar gibi muhadderat için ayrıca musaddak bir ithalât ve ihracat defteri tutularak bu maddelerin mevridi ve toptan eczacılara ve resmi müessesata satış miktarı tarih sırasiyle işaret olunur. Defterler hitamından sonra on sene müddetle satıcının nezdinde muhafaza edilecektir. Toptan zehirli maddeler satan tüccarlar tarafından perakendecilere, müessesatı resmiyeye, büyük sanayi erbabına verilen çok miktarda zehirli maddeler ayrıca bir deftere kaydolunur.
Madde 11- Zehirli maddeler bayileri bu gibi maddeleri sınai veya ilmi maksat için aldıklarına kaani olamadığı kimselere itâ etmeyeceklerdir. Bu gibi hallerde zehirli maddelerin verilmesini talep eden şahsın ismi ve hüviyetini ve talep eylediği zehirin miktarını gösterir bir makamı resmiden (Heyeti sıhhiye, belediye, polis, heyeti ihtiyariye) itâ edilmiş bir vesika talep etmeğe mecburdur. Bu vesikalar iki hafta müddet için muteber olup ancak bir defa zehir itâsına mahsustur.
Madde 12- Ondört yaşından aşağı çocuklara her ne suretle olursa olsun zehirli maddeler verilmesi memnudur.
Madde 13- Zeyildeki (A) ve (B) cetvellerinde yazılı zehirlerin alınmasına müteakip zehiri alan kimse tarafından zehir defterindeki numara tahrir olunduktan sonra on sene müddetle muhafaza olunur.
Madde 14- Zehirli maddeler behemehal kapalı ve imtizaçlı kaplar deruhunda verilir. (B) ve (C) cetvellerinde yazılı maddelerden hava temasında tahallül ve tagayyür etmeyenler etrafa dökülüp saçılmasına meydan vermeyecek surette yapılmış mukavva kutular içinde verilebilir. Bu kaplar ve kutular üzerinde “Zehir” kelimesi ve kabın muhtevi olduğu maddenin cinsi ve satanın ismi yazılı olacaktır.
Madde 15- Zehirli maddelerin yiyecek, içecek şeylerin muhafazasına veya ihzarına mahsus her türlü yanlışlığa müsait kaplar deruhunda itâsı memnudur.
Madde 16- Sanat ve ziraatte kullanılan zehirli ve müessir maddeler satmak için müsaade alanlar hangi maddelerin satışı için müsaade almış iseler yalnız dükkânlarında o maddeleri bulundurmaları ve alıcıya vermeleri memnudur.
Madde 17- Talimatnameye merbut (A), (B), (C) cetvellerinde münderiç olmayıp tababet ve sanayi ve ziraatte kullanılan diğer semli ve müessir maddeler derecesi tesir itibariyle muadilleri bulunan maddeler gibi hıfzedilir ve satılırlar.
Madde 18- Bu talimatname ahkâmına muhalif hareket edenler hakkında kanuni mahsusanında münderiç ahkâmı tatbik edilir. Ve evamiri Hükümete muhalif hareketlerinden dolayı tatbikatı kanuniye icra edilir.
Madde 19- Bu talimatname neşri tarihinden muteberdir.
Kaynak: IEGM