📝 Editoryal Not:
AstraZeneca ve Qure.ai iş birliğiyle gerçekleştirilen yapay zekâ destekli akciğer grafisi tarama çalışması, akciğer kanserinin erken teşhisinde önemli bir yenilik sunmaktadır. Erken tanı sayesinde mortalitenin azaltılmasına katkı sağlayan bu girişim, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde sağlık hizmetlerine erişimi artırarak küresel sağlık eşitliği açısından kritik bir adımı temsil ediyor. Basın bülteni, yapay zekânın klinik uygulamalarda kullanılabilirliğini ve AstraZeneca’nın onkoloji alanındaki inovasyon vizyonunu sağlık profesyonellerine bilimsel ve anlaşılır bir şekilde aktarmaktadır.
Akciğer kanseri, dünya genelinde en yüksek ölüm oranlarından biriyle önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. 2022 yılında 1,8 milyondan fazla kişinin yaşamını yitirdiği bu hastalık, ileri evrelerde teşhis edildiğinde beş yıllık sağkalım oranı %10’un altına düşmektedir. Ancak erken evrelerde tanı konan hastalarda bu oran %68-92 arasında önemli ölçüde artmaktadır. Özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde vakaların çoğunluğu ileri evrede yakalanmakta olup, erken teşhis için erişim ve maliyet engelleri kritik sorunlar yaratmaktadır.
AstraZeneca, akciğer kanserinin erken teşhisinde yapay zekâ teknolojisinin potansiyelini ortaya koymak üzere, sağlık teknolojileri alanında öncü Qure.ai ile global bir iş birliği gerçekleştirmiştir. Bu iş birliği kapsamında, Türkiye dahil 20’den fazla ülkede toplam 5 milyonun üzerinde rutin akciğer grafisi, Qure.ai’nin qXR® adlı yapay zekâ destekli platformuyla analiz edilmiştir. Tarama sonucunda kanser riski taşıyan nodüller tespit edilen yaklaşık 50 bin kişi ileri tetkik ve tedavi için yönlendirilmiştir. Türkiye’de ise üç büyük merkezde yaklaşık 200 bin akciğer grafisi başarıyla taranmıştır.
Bu yapay zekâ tabanlı tarama yaklaşımı, özellikle belirti vermeden ilerleyebilen akciğer kanserinde erken tanı imkanı sunarak hasta sonuçlarının iyileştirilmesine katkı sağlamaktadır. Yöntemin yüksek doğruluk oranları, maliyet etkinliği ve geniş çapta uygulanabilirliği, klinik uygulamalarda kullanımını desteklemektedir. Ayrıca, Dünya Ekonomik Forumu’nun EDISON İttifakı kapsamında AstraZeneca’nın “1 Milyar Hayatı İyileştirme” taahhüdünün bir parçası olan bu girişim, sağlık hizmetlerinin kısıtlı olduğu bölgelerde yapay zekânın etkinliğini göstermesi açısından büyük önem taşımaktadır.
AstraZeneca Uluslararası Onkoloji Başkan Yardımcısı Ti Hwei How, “Bu iş birliği, erken teşhis yolunda atılmış kritik bir adımdır. Yapay zekâ destekli akciğer grafisi taraması, hem klinik açıdan değerli hem de maliyet etkin bir yöntem olarak kanıtlandı. Amacımız, bu başarılı uygulamayı küresel çapta yaygınlaştırarak akciğer kanseriyle mücadelede sağlık politikalarının geliştirilmesine destek olmaktır” şeklinde değerlendirmede bulunmuştur.
Onkoloji alanında inovasyona odaklanan AstraZeneca, kanser tedavisinde yenilikçi çözümler geliştirme misyonunu sürdürmekte ve bilime dayalı çalışmalarıyla kanseri ölüm nedenleri arasında geriletmeyi hedeflemektedir.
