İstanbul Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, Diyabet Hemşireliği Derneği ve Türkiye Diyabet Vakfı’nın işbirliği ve Lilly İlaç’ın desteğiyle Mart 2009 yılından bu yana uygulanan ‘Diyabet Sohbetleri™’ eğitim programı, bugüne kadar 15 ilde 1600’den fazla diyabet hastasına ulaştı.
“Diyabet Sohbetleri™” eğitimi, sağlık eğitiminde dünya çapında bir otorite olan Healthy Interactions firmasınca hazırlanan ve 2008 yılında Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun işbirliği ve Lilly İlaç’ın desteğiyle ilk kez İngiltere’de uygulamaya konarak hızla tüm dünyada uygulanan küresel bir eğitim programı haline geldi. 90 ülkede 31 farklı dilde binlerce diyabet hastasına ulaşan hasta odaklı program, diyabet hastalarının, hastalıklarıyla ilgili daha iyi bilgilenmelerini ve böylece hastalığı daha iyi yönetmelerini hedefliyor.
Geleneksel diyabet eğitimi yöntemlerinden daha dinamik olması, küçük bir grupla yapılması ve “keşfederek öğrenme” odaklı yapısıyla farklılık gösteren eğitimin en önemli parçasını “Sohbet Haritası™” adı verilen eğitim araçları oluşturuyor. Eğitim sırasında interaktif bir ortam yaratılmasına yol açan “Sohbet Haritaları™”, hastaların sözel ve görsel öğrenme deneyimine katılmalarını, hastalıkları hakkında tartışabilmelerini ve bilgi ile deneyimlerini paylaşabilmelerini sağlıyor. Bu sırada hastanın sağlık çalışanlarıyla daha iyi etkileşim kurması ve tedaviye uyumunun artırılması da mümkün oluyor.
3 ila 10 hastadan oluşan küçük gruplarda kullanılmak üzere hazırlanan “Sohbet Haritası™” Araçları, ‘Diyabetle Yaşam’, ‘Diyabet Nasıl Etki Gösterir’, ‘Sağlıklı Beslenmek ve Egzersiz Yapmak’ ile ‘İnsülin Tedavisine Başlamak’ isimli dört farklı haritadan oluşuyor. Bu haritalara ayrıca önümüzdeki yıl eğitimlerde kullanılmak üzere “Ayak Bakımı “ ve “Tip 1 Diyabetli Birey Bulunan Ailede Yaşam” başlıklarıyla iki yeni harita daha eklendi.
Türkiye’de 8 ay gibi kısa bir sürede 250 diyabet hemşiresinin eğitimini sağlayarak “Diyabet Sohbetleri™” Eğitim Programının hayata geçmesine destek olan uzman eğitmenlerden Diyabet Hemşireliği Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Yrd. Doç. Dr. Şeyda Özcan bu konudaki düşüncelerini şöyle özetliyor: “Eğitimlere başladığımız dönemden itibaren program, önce diyabet eğitim hemşirelerinden sonra da diyabetli hastalardan büyük ilgi gördü. Bu programı kullanarak yapılan eğitimlerden sonra hastalardan olumlu geri bildirimler aldık. Programın dünyada uygulaması konusunda 33.000 diyabet eğitimcisi eğitildi. Önemli bir eğitimci ve hasta kitlesi tarafından kabul gören bu eğitim araçlarının ülkemizde de daha yaygın kullanılabilmesi için çalışmalarımız devam ediyor. Paralelinde Sağlık Bakanlığı’nca diyabet merkezlerinin ve diyabet hemşirelerinin daha fazla desteklenmesi gerekiyor. “Diyabet Sohbetleri™”nde kullanmak üzere bu yıl iki yeni harita daha hazırlandı. Biri diyabetik ayak konusunda. Diğeri ise diyabetli çocukları eğitmek üzere hazırlandı. Bu haritaları da mevcut olanlara ekleyerek ve diyabetli çocuklarla çalışan diyabet hemşirelerini de eğiterek “Diyabet Sohbetleri™”nin daha yaygın kullanılabilmesini ve hastalarımıza faydalı olmasını istiyoruz.”
Eğitim programının uzman eğitmenlerinden Diyabet Hemşireliği Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Selda Çelik ise programda kullanılan ”Sohbet Haritaları™” sayesinde bu deneyimin bir oyuna dönüştüğünü ifade ederek, haritaların, düşünce paylaşımına bağlı olarak aktif katılımı sağladığını ve paylaşılan konuların akılda kalma oranlarının arttığını belirtti. Çelik “Diyabet Sohbetleri™’nin hastalar üzerinde olumlu etki sağlamasının en önemli özelliği standart didaktik yöntemler yerine sohbet haritaları ve soru kartlarını kullanarak aktif katılımdan yararlanması. Yapılan araştırmalar, eğitimde anlatılan konuların aktif katılımlı bir tartışma ortamında % 70’lere varan bir oranda akılda kaldığını gösteriyor” dedi. Ayrıca Çelik şunları ekledi: “Halen kullanılmakta olan Sohbet Haritaları™ Tip 2 diyabetli hastalar için hazırlandığından Tip 1 diyabetli çocuk hastalara eğitim vermede yetersiz kalıyordu. Hem Tip 1 diyabetli hastalar hem de onlara eğitim veren diyabet eğitim hemşireleri de bu programı kullanmak istiyordu. Şimdi yeni hazırlanan Tip 1 diyabete yönelik harita ile hem diyabetli çocuklar hem de aileleri eğitim alabilecekler”.