📝 Editoryal Not:
Bu basın bülteni, diz ekleminde kireçlenmeye bağlı şiddetli ağrıların tedavisinde diz protezi cerrahisinin etkinliğini ve güncel yaklaşımları ele almaktadır. Sağlık profesyonelleri için hem cerrahi endikasyonlar hem de teknolojik gelişmelerin hastaların yaşam kalitesine katkısı açısından önemli bilgiler sunmaktadır.
Yaşlanma, eklem enfeksiyonları, kırıklar veya doğuştan gelen eklem sorunları nedeniyle kıkırdak yüzeylerinin aşınması diz eklemlerinde ciddi ağrılara yol açar. Bu ağrılar günlük yaşamı kısıtlayarak yürümeyi, hatta adım atmayı bile zorlaştırabilir. Acıbadem Kadıköy (Dr. Şinasi Can) Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Selami Çakmak, ileri evre eklem kireçlenmesinde diz protezi cerrahisinin kalıcı bir çözüm sunduğunu vurgulamaktadır.
Dünya Genelinde Artan Uygulama
2024 verilerine göre dünyada her yıl yaklaşık 1,5 milyon, Türkiye’de ise 100 bin civarında hasta diz protezi cerrahisi olmaktadır. Yaşam süresinin uzaması ve obezitenin yaygınlaşmasıyla bu sayının önümüzdeki yıllarda artacağı öngörülmektedir.
Yarım veya Tam Diz Protezi
Diz eklemi iç ve dış olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Sadece iç kısımdaki kireçlenmelerde yarım diz protezi, her iki kısımda gelişen kireçlenmelerde ise tam diz protezi uygulanır. Metal ve plastik bileşenlerden oluşan protezler, diz ekleminin doğal hareketlerini taklit edecek şekilde tasarlanmıştır. Amaç, ağrıya neden olan aşınmış yüzeyleri temizleyip yerine protez yerleştirerek hastanın ağrısız yürümesini sağlamaktır.
Tedavi Seçenekleri ve Cerrahi Endikasyon
Diz ağrısı olan hastalarda ilk basamakta ilaç tedavileri, eklem içi enjeksiyonlar ve yürümeyi kolaylaştıran yardımcı cihazlar önerilir. Ancak bu yöntemler yetersiz kaldığında ve eklem hareketleri ciddi ölçüde kısıtlandığında diz protezi cerrahisi gündeme gelir. Prof. Dr. Çakmak, “Ameliyat öncesinde hastanın genel sağlık durumu, kullandığı ilaçlar ve beklentileri titizlikle değerlendirilmelidir. Hazırlık süreci, cerrahinin başarısında kritik rol oynar” demektedir.
Robotik Cerrahi ile Daha Uzun Ömürlü Protezler
Modern cerrahi teknikler sayesinde diz protezi ameliyatlarının başarı oranı yükselmektedir. Geleneksel yöntemlere ek olarak kullanılan robotik cerrahi, protezin milimetrik hassasiyetle yerleştirilmesine olanak tanır. Bu yöntem komplikasyon riskini azaltırken protez ömrünü 30–40 yıla kadar uzatmaktadır.
Ameliyat Sonrası İyileşme
Ameliyat sonrası ilk günlerde hastalar yürüteç veya koltuk değneğiyle destek alarak yürümeye başlar, 15–20 gün içinde desteksiz yürüyebilir hale gelir. Ağrı kontrolü, düzenli fizyoterapi, sağlıklı beslenme ve ilaç kullanımına uyum, hızlı ve başarılı bir iyileşme süreci için kritik öneme sahiptir.
