📝 Editoryal Not:
Hidrosefali, özellikle yenidoğan ve çocuklarda erken fark edilmediğinde ciddi gelişimsel sorunlara yol açabilen bir hastalıktır. Bu basın bülteni, yaşa göre değişen belirtilerin altını çizerek ailelerin ve sağlık profesyonellerinin dikkatini çekmeyi amaçlıyor. Erken tanı ve düzenli takibin, yaşam kalitesi ve tedavi başarısı üzerindeki kritik rolü vurgulanmaktadır.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Onur Yaman, hidrosefali hastalığının nedenleri, yaşa göre değişen belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Beyinde Sıvı Artışıyla Ortaya Çıkan Ciddi Bir Hastalık
Halk arasında “beyinde su toplanması” olarak bilinen hidrosefali, beyin-omurilik sıvısının (BOS) üretimi ile emilimi arasındaki dengenin bozulması sonucu ortaya çıkar. Normalde beyin ve omuriliği koruyan BOS, ventrikül adı verilen boşluklarda bulunur. Bu sıvının fazla üretimi veya yeterince emilememesi, ventriküllerin genişlemesine ve beyin dokusu üzerinde baskıya yol açar.
Yaşa Göre Farklı Belirtiler
Prof. Dr. Yaman, hidrosefali bulgularının yaşa göre değiştiğini belirtti:
- Yenidoğan ve bebeklerde: Baş çevresinde büyüme, fışkırır tarzda kusma, gözlerin aşağı kayması (güneş batışı bakışı).
- Çocuklarda: Baş ağrısı, bilişsel bozukluk, yürüme güçlüğü, okul başarısında gerileme.
- Erişkin ve yaşlılarda: Yürüme ve konuşmada yavaşlama, idrar kaçırma.
Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Tanıda beyin tomografisi (BT) ve manyetik rezonans (MR) en önemli görüntüleme yöntemleridir. Tedavide öncelikle altta yatan nedenin ortadan kaldırılması hedeflenir. Uygun tedaviyle hastalığın tekrarlama riski büyük ölçüde azalır. İleri vakalarda ise beyin içine şant yerleştirilmesi gibi cerrahi yöntemler uygulanabilir.
Erken Tanı Hayati Önem Taşıyor
Prof. Dr. Yaman, erken tanı ve düzenli takip sayesinde hidrosefali tanısı alan ya da şant cerrahisi geçiren çocukların bilişsel ve motor gelişimlerinin genellikle normal seyrettiğini vurguladı. Ancak tanının gecikmesi durumunda, ilerleyen dönemde motor, duyusal ve zihinsel gerilikler görülebilir. Erken tanı ve takip, hastaların yaşam kalitesini korumada kritik öneme sahiptir.
