📝 Editoryal Not:
Jinekolojik kanserler kadınlarda en sık görülen kanser türleri arasında yer almakta ve erken teşhis, sağkalım oranlarını belirgin şekilde artırmaktadır. Bu basın bülteni, risk faktörleri, korunma yolları ve tarama yöntemlerini ele alarak kadın sağlığında farkındalığı artırmayı hedeflemektedir. Sağlık profesyonelleri için hem güncel tanı hem de önleme yaklaşımlarına dair kapsamlı bilgiler sunmaktadır.
Kadınlarda en sık görülen kanserler arasında yer alan jinekolojik kanserlerde erken teşhis, tedavi başarısını ve sağkalımı önemli ölçüde artırmaktadır. Bayındır Söğütözü Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ömer Nicat Çobanoğlu, her kadının risk faktörü olsun ya da olmasın düzenli jinekolojik muayenelerini yaptırması gerektiğini vurgulamaktadır.
En Sık Görülen Jinekolojik Kanserler
Kadın genital sistem kanserleri arasında en sık görülen türler:
- Endometrium (rahim) kanseri: Jinekolojik kanserler arasında ilk sırada.
- Serviks (rahim ağzı) kanseri
- Over (yumurtalık) kanseri: Görülme sıklığında üçüncü sırada olsa da ölüm oranlarında ilk sırada.
- Vulva ve vajen kanserleri daha nadir görülmekle birlikte HPV enfeksiyonu ile ilişkilidir.
Risk Faktörlerini Tanıyın
- Serviks kanseri: Erken yaşta cinsel aktivite, çoklu partner, HPV enfeksiyonu, sigara, fazla doğum.
- Endometrium kanseri: Erken menarş, geç menopoz, doğum yapmama, obezite, diyabet, kontrolsüz östrojen.
- Over kanseri: Ailesel kanser öyküsü, BRCA1/2 mutasyonları, kısırlık, sigara, talk kullanımı.
- Vajen ve vulva kanserleri: HPV enfeksiyonu en önemli risk faktörüdür.
Korunma Yöntemleri
- HPV aşısı serviks kanserinde etkin bir koruyucu yaklaşımdır.
- Sigara bırakılmalı, dengeli beslenme ve ideal kilonun korunması sağlanmalıdır.
- Endometrium kanserinde kontrolsüz östrojen kullanımından kaçınılmalıdır.
- Ailesinde over kanseri öyküsü olan BRCA mutasyonu taşıyıcılarında doğurganlık sonrası koruyucu cerrahi düşünülebilir.
Düzenli Taramalar Hayat Kurtarır
Prof. Dr. Çobanoğlu, “Yıllık jinekolojik muayeneler, pelvik ultrasonografi, PAP smear ve HPV taramaları, erken teşhiste kritik rol oynar” diyerek şu belirtilere dikkat çekiyor:
- Vajinal kanama (özellikle menopoz sonrası)
- Cinsel ilişki sonrası kanama
- Düzensiz adet kanamaları
- Kanlı vajinal akıntı
Önerilen Tarama Yöntemleri
- Jinekolojik muayene ve transvajinal ultrasonografi
- PAP smear
- HPV tarama ve tipleme
- Kolposkopi ve gerektiğinde biyopsi
- Endometrial biyopsi
Doğru Evreleme, Doğru Tedavi
Kanser tedavisinde doğru evreleme, uygun tedavi modelinin seçilmesini sağlar. Bu sayede gereksiz radikal cerrahilerden kaçınılır ve cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, immünoterapi seçenekleri doğru sırada uygulanabilir. Tedavinin mutlaka deneyimli merkezlerde jinekolojik onkologlar tarafından yapılması gerektiği vurgulanmaktadır.
