📝 Editoryal Not:
Bu basın bülteni, ortodonti alanında çapraşık diş ve uyumsuz çene yapılarının erken teşhis ve tedavi yöntemlerini kapsamlı ve güncel bir şekilde ele alarak, sağlık profesyonelleri ve hastalar için önemli bir rehber sunmaktadır. Erken müdahalenin önemini vurgulaması, tedavi seçeneklerinin detaylandırılması ve multidisipliner yaklaşımların açıklanması bakımından klinik uygulamalara katkı sağlaması hedeflenmektedir. Ayrıca, farklı ortodontik apareylerin avantajları ve kullanım alanlarının belirtilmesi, hasta bakımında kişiselleştirilmiş tedavi planlarının oluşturulmasına ışık tutmaktadır.
Ortodonti, çapraşık dişlerin ve uyumsuz çene yapılarının teşhis, önlenme ve tedavisini hedefleyen diş hekimliği disiplinidir. Temel amacı, ağız içi kapanışın sağlıklı ve fonksiyonel olmasını temin etmektir. Bu durum, dişlerin karşı çenedeki dişlerle uyumlu ve düzgün sıralanmış olmasını gerektirir. İyi kapanış, ısırma, çiğneme ve konuşmayı kolaylaştırmasının yanı sıra, genel sağlık üzerinde olumlu etkiler yapar ve hastanın özgüvenini artırır.
Ortodontik Tedavi Yöntemleri ve Klinik Yaklaşımlar
İstanbul Okan Üniversitesi Diş Hastanesi Ortodonti Uzmanı Dt. Duygu Güneş, ortodontik bozuklukların erken dönemde tedavi edilmesinin önemini vurgulamaktadır. Basit bir aparey kullanımıyla, kötü yönde ilerlemesi muhtemel iskeletsel anomalilerin önlenmesi mümkündür. Tedavi yöntemi seçiminde hastanın yaşı, büyüme durumu ve klinik gereksinimleri dikkate alınır. Bazı durumlarda ortodontik tedavi, cerrahi müdahalelerle kombine edilerek multidisipliner bir yaklaşım gerektirebilir.
Sabit Apareyler: Diş Telleri (Braketler)
En yaygın ortodontik tedavi yöntemi olan diş telleri, metal veya seramikten üretilen braketler ile ark tellerinden oluşur. Braketler dişlerin yüzeyine yapıştırılır ve ark teli sayesinde dişler istenilen pozisyona getirilir. Kapaklı veya kapaksız sistemler olarak tasarlanabilir.
Şeffaf Plaklar (Alignerlar)
Kişiye özel olarak hazırlanan ve neredeyse görünmez olan şeffaf plaklar, estetik kaygısı yüksek hastalar için idealdir. Yemek yerken ve diş temizliği sırasında çıkarılabilir olması hastaya konfor sağlar. Ancak etkili sonuç için günde en az 20 saat kullanılması gerekmektedir.
Hareketli Apareyler
Hasta tarafından kolayca takılıp çıkarılabilen bu apareyler, dişlere yapışmadan kroşeler ile ağızda tutulur. Üst veya alt çene arkının genişletilmesi, çapraz kapanışların düzeltilmesi ve bazı fonksiyonel bozuklukların (dil itimi, yanlış yutkunma) tedavisinde kullanılır.
Sabit Fonksiyonel Aygıtlar
Alt çenenin geride olduğu iskeletsel bozukluklarda kullanılan bu sabit aygıtlar, diş tellerinin üzerine takılır ve alt çeneden üst çeneye minik pistonlarla bağlanır. Ağız dışından görünmez ve hastanın kendisi çıkaramaz. İskeletsel düzelme amaçlanır.
Yüz Maskesi (Ağız Dışı Aygıtlar)
Alt çene gelişiminde yetersizlik gibi iskeletsel problemler için kullanılan, ağız dışından destek sağlayan bir ortodontik tedavi yöntemidir. Diş hareketinin yanı sıra çene gelişiminin yönlendirilmesinde de etkilidir. Halk arasında “yüz maskesi” veya “enselik” olarak bilinir.
