📝 Editoryal Not:
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE), günümüzde halk sağlığı açısından sessiz ancak hızla büyüyen küresel bir tehdit oluşturuyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün çarpıcı verileri ve Prof. Dr. Saadettin Eskiçorapçı’nın klinik gözlemleri, hem farkındalık eksikliğine hem de korunma davranışlarındaki yetersizliklere işaret ediyor. Bu basın bülteni, sağlık profesyonelleri ve toplum için kritik önemdeki bu konuya bilimsel dayanaklarla ışık tutmakta; koruyucu önlemlerin ve tarama stratejilerinin önemini vurgulamaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) güncel verilerine göre, dünya genelinde 15-49 yaş aralığındaki bireyler arasında her gün 1 milyondan fazla tedavi edilebilir cinsel yolla bulaşan enfeksiyon (CYBE) bildirilmektedir. Belirti vermeden ilerleyebilen bu enfeksiyonlar, bireylerde kısırlık, kronik ağrı, gebelik komplikasyonları ve hatta kanser gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Türkiye dahil birçok ülkede bu tablo, sessiz ancak giderek büyüyen bir salgına işaret etmektedir.
Cinsellikle İlgili Farkındalık Eksikliği, Bulaş Riskini Artırıyor
Durex Global Cinsellik Araştırması’na göre, prezervatif çoğunlukla yalnızca gebelikten korunma amacıyla kullanılıyor ve enfeksiyonlara karşı koruyucu etkisi yeterince bilinmiyor. Türkiye’de yalnızca her 10 kişiden 2’si prezervatifi cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak amacıyla tercih ederken, katılımcıların %46’sı “güvenilir partnerle korunmaya gerek yok” düşüncesini taşıyor. Oysa birçok enfeksiyon hiçbir belirti vermeden bulaşabilir ve taşıyıcılığın fark edilmemesi, partner sağlığı açısından büyük risk oluşturur.
Frengi, HPV ve HIV Vakalarında Artış
Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Saadettin Eskiçorapçı, frengi vakalarında son 10 yılda dünya genelinde 7-8 katlık artış yaşandığını belirtiyor. “Frengi, sinsice ilerleyerek aylar veya yıllar sonra ciddi sistemik komplikasyonlara neden olabiliyor” diyen Prof. Dr. Eskiçorapçı, özellikle HPV (İnsan Papilloma Virüsü), HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü) ve Hepatit virüslerinin yayılımının da hızlandığını vurguluyor. HPV ve Hepatit B için etkili aşılar mevcutken, HIV için hâlâ koruyucu bir aşı bulunmamaktadır. Türkiye’de de HIV/AIDS vaka sayılarında artış eğilimi gözlenmektedir.
Yaygın Görülen CYBE Türleri
Türkiye’de en sık karşılaşılan cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında Gonore (bel soğukluğu), Klamidya, Mikoplazma ve HSV (Herpes Simpleks Virüsü – genital uçuk) öne çıkmaktadır. Özellikle HSV, Amerika ve Türkiye’de en yaygın ikinci CYBE türüdür. Bu enfeksiyonlar çoğunlukla asemptomatik seyrederek fark edilmeden yayılabilir, bu da düzenli taramayı ve korunmayı kritik hale getirir.
Prezervatif: En Basit ve Etkili Koruma Yöntemi
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmada, Dünya Sağlık Örgütü ve tüm bilimsel rehberler tarafından en etkili yöntem olarak prezervatif önerilmektedir. Prof. Dr. Eskiçorapçı’ya göre, “Prezervatif kullanımı enfeksiyonların yaklaşık %90’ının bulaşmasını önleyebilir. Özellikle HIV, HPV, klamidya ve gonore gibi yaygın CYBE’lerde önemli koruyuculuk sağlar.”
Toplumsal Algı Değişmeli: “Sevgi, Önce Korumaktan Geçer”
Prof. Dr. Eskiçorapçı, prezervatifin yalnızca istenmeyen gebelikleri değil; farkında olmadan taşınan enfeksiyonları da önlediğini vurguluyor: “Cinsel sağlık, sadece kişisel bir konu değildir; partnerinizi ve doğacak çocuğunuzu da doğrudan ilgilendirir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, düşüklere, erken doğuma, konjenital hastalıklara ve yenidoğanlarda körlük gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Korunma, aynı zamanda bir sevgi ve sorumluluk göstergesidir.”
Konfor Artıyor: Prezervatif Teknolojisinde İnovasyon
Günümüzde geliştirilen yeni nesil prezervatifler, kullanım konforunu artırarak bireylerin korunma yöntemlerine uyumunu kolaylaştırmaktadır. Kişiye özel anatomik uyum, ultra ince yapı ve farklı doku seçenekleri, hem konforu hem de etkililiği artıran unsurlar arasında yer alır. Prof. Dr. Eskiçorapçı’ya göre bu inovasyonlar, özellikle prezervatif kullanımına karşı önyargıların kırılmasına katkı sağlayabilir.
Sonuç: Konuşmak, Korunmak ve Tarama Hayat Kurtarır
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesi yalnızca bireysel değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluktur. Bu konuda konuşmaktan çekinmemek, doğru bilgiye ulaşmak, düzenli taramalar yaptırmak ve etkili korunma yöntemlerini benimsemek toplum sağlığı açısından hayati önem taşımaktadır. Cinsel sağlık; güven, saygı ve bilinçle yaşanmalıdır.
