📝 Editoryal Not:
Bu basın bülteni, çocuk ve ergenlerde sık karşılaşılan skolyozun tanı ve tedavi yöntemlerine ilişkin güncel ve bilimsel bilgileri sağlık profesyonellerine sunmaktadır. Özellikle ipli skolyoz yöntemi gibi yenilikçi, büyüme çağındaki çocuklarda omurga hareketliliğini koruyarak eğriliği düzelten cerrahi yaklaşımın avantajları detaylıca açıklanmakta, hasta bakımına olan katkıları vurgulanmaktadır. Böylece hekimler, multidisipliner yaklaşımlarda farkındalıklarını artırabilir ve hastalarına daha etkin tedavi planları sunabilirler.
Skolyoz, omurganın önden veya arkadan bakıldığında sağa ya da sola doğru anormal eğriliği ile karakterize edilen bir deformitedir. Genellikle büyüme çağındaki çocuklarda, çoğunlukla genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkar. Omurganın S veya C şekline dönerek kendi ekseni etrafında rotasyon yapması, hastanın gelişim sürecini olumsuz etkileyebilir. Tedavi planlaması, hastanın yaşı, eğriliğin derecesi ve büyüme potansiyeline göre kişiye özel olarak belirlenir.
Ergenlik Döneminde Yaygın Görülen Adölesan İdiyopatik Skolyoz
En sık rastlanan skolyoz tipi, ergenlik çağında ortaya çıkan Adölesan İdiyopatik Skolyozdur. Hastalık spektrumu hafif eğriliklerden ileri derecede deformitelere kadar değişir. Erken tanı ve düzenli takip, hastanın yaşam kalitesi ve tedavi başarısı için kritiktir. Ancak büyüme potansiyeli olan çocuklarda skolyozun ilerleme riski bulunmaktadır; omurga büyüdükçe eğrilik artabilir.
Skolyoz Derecesinin Tedavi Yaklaşımındaki Rolü
Eğrilik açısının 20 derecenin altında olduğu durumlarda genellikle gözlem ve düzenli takip önerilir. Bu süreçte 4-6 aylık periyotlarla kemik gelişimi izlenir. Eğrilik 20-45 derece arasında olan veya 20 derecenin altında olup ilerleme gösteren hastalarda konservatif (ameliyatsız) tedavi yöntemleri uygulanır. Bu yöntemler; fizik tedavi, egzersiz programları ve korse kullanımını içerir. Eğrilik bel bölgesindeyse 35 derece, sırt bölgesindeyse 40 derece üzeri durumlarda cerrahi değerlendirme gündeme gelir.
İpli Skolyoz Yöntemi: Büyümeyi Engellemeden Eğriliği Düzelten Yenilikçi Cerrahi Yaklaşım
Skolyoz tedavisinde klasik cerrahi yöntemlerde omurlar kaynatılarak eğrilik düzeltilir ancak bu omurların hareket yeteneği kaybolur ve büyüme engellenir. İpli skolyoz yöntemi (füzyonsuz skolyoz ameliyatı), büyüme çağındaki çocuklarda omurga hareketliliğini koruyarak eğriliğin düzelmesini sağlar. Özellikle göğüs bölgesindeki (torakal) idiopatik skolyoz tiplerinde uygulanır.
Bu minimal invaziv teknik, laparoskopik olarak göğüs kafesi duvarından açılan küçük deliklerden kamera yardımıyla gerçekleştirilir. Eğrilik dışbükey (eğriliğin dış tarafı) omurlarına vida yerleştirilir ve bu vidalara bağlanan esnek bantlarla omurga gerdirilir. Bu gerdirme işlemi sırasında omurgada anlık düzeltme sağlanır ve bantlar sayesinde dışbükey tarafın büyüme hızı yavaşlatılırken içbükey tarafın büyümesi hızlanır. Böylece, hastanın büyümesi devam ederken eşitsiz büyüme nedeniyle oluşan eğrilik zamanla düzelir. Operasyon sonrası düzeltme oranı, eğriliğin esnekliği ile doğru orantılıdır; esnek eğriliklerde daha belirgin iyileşme görülür.
İpli Skolyoz Yöntemi için Hasta Seçimi
Bu yöntem, skolyoz hastalarının tamamına uygulanmaz. Uygun hastalar; göğüs bölgesinde 30-60 derece arasında eğrilik olan, kemik büyümesi yeni başlayan ve büyüme plakları açık olan çocuklardır. Genellikle 10 yaş ve üzeri hastalarda tercih edilir. Ayrıca, boy uzaması tamamlanmış ancak esnek eğriliğe sahip genç erişkinlerde de hareketi koruma avantajı nedeniyle kullanılabilmektedir.
Ameliyat Sonrası Hasta Konforu ve Yaşam Kalitesi
İpli skolyoz cerrahisi, göğüs kafesi kenarından açılan küçük kesilerle yapıldığı için minimal invazivdir. Kan kaybı ve postoperatif ağrı düşük seviyededir. Hastanede kalış süresi kısadır. En önemli avantajlarından biri, hastanın omurga hareket kapasitesinin korunmasıdır. Geleneksel yöntemlerde “düz ancak hareketsiz omurga” sonucu doğuran cerrahiler yerine, bu teknikle “hem düz hem hareketli omurga” elde edilir. Böylece hastalar ameliyat sonrası dans, bale, spor gibi aktiviteleri kısıtlama olmadan yapabilirler.
