Med-litera Tıbbi Yazım‘ın Medikal Danışmanı Dr. Ayşe Ayaz ile tıbbi yazım kavramı üzerine…
Tıbbi yazım kavramını biraz açar mısınız?
Sağlık alanında pek çok akademik nitelikli çalışma gerçekleşmektedir. Hekimlerimiz yoğun tempolarının yanında çeşitli araştırmalar yürütmekte, akademik çalışmalar hazırlamaktadır. Ancak sadece çalıştığı alanı bilmek akademik bir ürün meydana getirebilmek için yeterli değildir. Akademik makalelerin kendine has yazım teknikleri söz konusu olmakta, çalışmanın yer alacağı yayın veya kongrenin kendi yazım kriterleri bulunmakta, kusursuz bir yabancı dil aranmakta ve istatistik bilgisi gerekebilmektedir. Bunların yanı sıra tüm bu çalışmaları bilimsel formata uygun olarak yazıya dökebilmek, bunun için gereken zamanı ayırabilmek gerekmektedir.
İşte tıbbi yazım bu aşamaların herhangi bir noktasında devreye giriyor. Hekimlerin yukarıda saydığımız noktaların bir veya birkaçında zaman ya da teknik bilgi desteğine ihtiyaç duymaları halinde kendilerine gerekli profesyonel desteğin verilmesi şeklinde kendisini gösteriyor.
Genel olarak makalenin tercümesi veya dil kontrolü diyebilir miyiz?
Aslında diyemeyiz. Tıbbi yazım kavramı, akademik ve klinik çalışmaların yalnızca dil yönünden değil, tasarım, yazım, içerik, tablolar, grafikler, veriler, verilerin ele alınışı, istatistiksel hesaplamalar, stil, literatür, başvurulması düşünülen yayının kuralları açısından da ele alınmasını içermektedir. Tıbbi yazım, artık tek bir kişinin yapabileceğinin ötesine geçmiş bulunan ve uzmanlık gerektiren tüm bu işlerin ekip çalışması çerçevesinde yerine getirilmesini kapsamaktadır.
Med-litera olarak siz hangi aşamada devreye giriyorsunuz?
Hizmetlerimiz, araştırmaların planlanmasından sonuçlarının duyurulmasına kadar her aşamadaki dokümanların, özellikle bilimsel çalışmaların (makale, tez, vaka sunumu, protokol, vd.), yazımını, gözden geçirilmesini ve diğer hizmetleri içermektedir.
Tıbbi yazım hizmetleri için nasıl bir ekip gereklidir?
Bilimsel üretim için İngilizcenin önemini göz önünde bulundurursak öncelikle anadili İngilizce olan ve anadil düzeyinde İngilizceye hakim tecrübeli tıbbi yazar, editör ve istatistikçilerle çalışmanız gerekmekte. Ekibinizde mutlaka akademik çalışmalar konusunda oldukça tecrübeli hekimler ve istatistikçilerin yanı sıra tercüme ve dil kontrol işlemleri, literatür tarama ve düzeltmeleri gibi işlemleri gerçekleştirmek üzere tıp fakültesi ya da biyoloji, kimya, eczacılık gibi ilgili bölümlerden mezun ve profesyonel kişilerin yanında yetişmiş uzmanlar gerekmektedir.
Bunlara ek olarak makale, sunum ya da posterlerin görsellerini (fotoğraf, grafik, şekil) düzenleyecek görsel uzmanlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Detay gibi görünen bu konu bile hazırladığınız çalışmanın yayımlanmaması ya da kabul edilmemesine neden olabilir. Çünkü her yayıncı kuruluşun kendine has akademik kriterlerinin yanı sıra kullandığınız görsellerle ilgili olarak da boyut-kalite-kullanım şekli-kullanıldığı yerlerle ilgili olarak çeşitli koşulları bulunmaktadır.
Biz de şirketimizde söz konusu koşulların tamamını karşılayabilecek şekilde yapılandırmamızı oluşturduk ve yılların birikimiyle de sağlam bir kurum kültürümüz oluştu.
Araştırmacıları ne gibi maliyetler beklemekte?
Bahsettiğimiz özellikler nedeniyle tamamen yüksek kalitede emek yoğun bir işin yapıldığı ortada. Sıradan tercüman ya da yazarlarla çalışma şansınız yok. Tıbbi literatürü ve akademik çalışmanın ne demek olduğunu bilen, bu alanda deneyim sahibi uzmanlarla çalışma zorunluluğu çalışmalarımızı olağan tercüme/kontrol işlemlerinin çok ötesine taşımakta. Dolayısıyla da sadece tercüme aşamasını ele alırsak, bir kişinin herhangi bir belgesini bir tercüme bürosuna tercüme ettirmesine göre biraz daha yüksek bir maliyetten söz edebiliriz.
Ancak akademik çalışma yapan herkesin de bileceği üzere hangi alanda olursa olsun bilimsel bir çalışmayla ilgili tercüme işlemlerini o konunun uzmanı olmayan kişilere yaptırmanız durumunda çok ciddi sorunlar yaşarsınız. Çeviri yalnızca dili bilmekle ilgili değildir, muhakkak alanın ve literatürün de bilinmesi gerekmektedir. Kaldı ki bizim verdiğimiz hizmet sadece tercüme ile sınırlı değil, farklı teknik konulara hakim uzmanlar grubunun bütün olarak hizmetleri söz konusu.
Örneğin çalışmalarda önemli bir yer tutan istatistik analiz de çok dikkat edilmesi gereken bir uzmanlık konusu. Bu çerçevede, medikal alanda veri girişi, istatistik analiz ve raporlama, örneklem büyüklüğü/güç hesabı, makalenin istatistik sunumu yönünden gözden geçirilmesi, istatistik analiz raporunun yorumlanması gibi konular da bizim yaptığımız ama bir tercümana ya da herhangi bir kişiye yaptırılamayacak hizmetlerden.
Bugüne dek ne kadar çalışmaya destek oldunuz?
Bilimsel araştırma sonuçlarının yayımlanması konusunda 3000’den fazla araştırmaya destek olarak ülkemizdeki bilimsel çalışmaların gereken değeri almaları için yardımcı olduk.
Ayrıca tüm bu çalışmaları yaparken uluslararası gizlilik ve etik ilkelere mutlak olarak uyduğumuzu da ayrıca belirtmek isterim.
Med-litera olarak bu alanda başka ne tür hizmetleriniz var?
Dernek, hastanelerimizin çeşitli bölümleri ya da ilaç firmaları için yayın sekretaryası hizmetleri de veriyoruz. Bu çerçevede çıkarılmak istenen herhangi bir hakemli ya da hakemsiz bilimsel dergi ya da rehber/kılavuzun tüm gerekli işlemlerini biz organize ediyoruz. Bu şekilde çıkartılmasına büyük destek verdiğimiz tıbbi yayınlar var.
Hizmet başlıklarımızı şöyle sıralayabilirim:
Makale Çevirisi, Makale Gözden Geçirme, Makale Yazımı, İstatistik Analiz, Araştırma Materyali Geliştirme, Sunum, Eğitim, Dergi Sekretaryası Hizmetleri, Literatür Temini, Literatür Çevirisi, Editing, Makalenin Dergi Yazım Kurallarına Uygun Hale Getirilmesi, İstatistik Analiz Raporlarının Çevirisi, İlaç Ruhsat Dosyası Çevirisi, Final Çalışma Raporu Çevirisi, Bildiri Özeti Çevirisi, Poster Çevirisi, Medikal Ürün, Broşür, Kitapçık Çevirisi, Araştırma Protokolü Çevirisi, Tanıtım Kitapçıkları, Kılavuzların Çevirisi
Ayşe Ayaz
—
Ayşe Ayaz kimdir?
Hacettepe Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. Sağlık alanında üstlendiği çeşitli görevlerin ardından 2006 yılından beri tıbbi yazım alanında profesyonel olarak destek hizmetleri sunmakta.
Med-litera hakkında
Med-litera 2008 yılında tıbbi yazım üzerine çalışmalar yapmak üzere kuruldu. Kadrosu, hekim, biyolog, istatistikçi ve ilgili diğer uzman tıbbi yazarlardan oluşmaktadır. Med-litera, tıbbi yazım üzerine uzmanlaşmış ilk ve tek Türk şirketidir.