📝 Editoryal Not:
İnme, dünya genelinde önde gelen ölüm ve sakatlık nedenlerinden biri olmasına rağmen büyük ölçüde önlenebilir ve erken müdahale ile etkileri azaltılabilir. Memorial Şişli Hastanesi’nden Prof. Dr. Engin Çakar’ın değerlendirmeleri, inmenin belirtileri, risk faktörleri ve güncel robotik rehabilitasyon uygulamaları konusunda hem sağlık profesyonelleri hem de halk sağlığı için yol gösterici niteliktedir. Bu basın bülteni, inme farkındalığını artırarak hayat kurtarmaya ve iyileşme sürecinde modern yaklaşımları tanıtmaya katkı sağlıyor.
Erken müdahale, hayat kurtarıyor; robotik rehabilitasyon, iyileşmeyi hızlandırıyor. İnme (felç), beynin bir bölgesine kan akışının kesilmesi sonucu gelişen ve zamanında müdahale edilmediğinde ciddi kalıcı hasarlara yol açabilen hayati bir nörolojik durumdur. Memorial Şişli Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Engin Çakar, “İnme Farkındalık Ayı” kapsamında, inmenin belirtileri, önleme stratejileri ve tedavide kullanılan modern teknolojiler hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
İnmenin iki ana tipi vardır:
İskemik inme: Beyne giden damarın tıkanması sonucu gelişir (vakaların yaklaşık %85’i).
Hemorajik inme: Beyin içinde ya da çevresindeki damarların kanaması sonucu oluşur.
Her Dakika Önemli!
İnme geçiren bir bireyde dakikalar içinde beyin hücreleri zarar görmeye başlar. Bu nedenle erken tanı ve müdahale, beyin dokusunu korumak açısından kritiktir. İnmenin başlıca belirtileri şunlardır:
- Yüzde ani asimetri veya kayma
- Kol veya bacakta bir taraflı güçsüzlük
- Konuşma bozukluğu veya anlama güçlüğü
- Ani görme kaybı veya bulanıklık
- Aniden başlayan ve şiddetli baş ağrısı
- Denge kaybı, koordinasyon bozukluğu
Bu belirtiler görüldüğünde zaman kaybetmeden 112 acil servisi aranmalıdır. “F.A.S.T.” kuralı (Face–yüz, Arm–kol, Speech–konuşma, Time–zaman) inme tanısında hayat kurtarıcıdır.
Risk Faktörleri ve Korunma
İnme büyük ölçüde önlenebilir bir durumdur. Prof. Dr. Çakar, hipertansiyon, diyabet, sigara kullanımı, obezite ve sedanter yaşam tarzının en önemli risk faktörleri olduğunu belirtiyor. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, stres yönetimi ve kronik hastalıkların takibi ile inme riski ciddi oranda azaltılabilir.
İnme Sonrası Robotik Rehabilitasyon
İnme sonrası rehabilitasyon, hastanın motor, bilişsel ve iletişim becerilerinin yeniden kazanılmasında kritik bir rol oynar. Günümüzde rehabilitasyon süreçlerine entegre edilen robotik teknolojiler, nöroplastisiteyi (beynin yeniden yapılanma yetisi) destekleyerek iyileşme sürecini hızlandırmaktadır.
- Robotik yürüme sistemleri: Dış iskelet teknolojileri ile yürüyüş eğitimi verilir.
- Robot destekli el-kol terapileri: Kas kontrolünü ve koordinasyonu artırır.
- Sanal gerçeklik tabanlı uygulamalar: Bilişsel işlevlerin ve reflekslerin gelişimini destekler.
Bu gelişmiş teknolojiler, hastalara daha hızlı ve etkili bir iyileşme süreci sunmakta; aynı zamanda fiziksel olduğu kadar psikolojik iyileşmeye de katkı sağlamaktadır.
İnmenin önlenmesi, erken tanısı ve ileri rehabilitasyon teknolojileri ile yönetimi, bireysel ve toplumsal sağlığı korumada temel basamaklardır. Toplumda inme farkındalığının artırılması, doğru yaşam alışkanlıklarının teşvik edilmesi ve sağlık hizmetlerine zamanında erişim, bu önemli sağlık sorununun etkilerini en aza indirebilir.
