📝 Editoryal Not:
İnme, yalnızca yaşlı bireyleri değil, giderek artan oranda gençleri de etkileyen, küresel ölçekte ölüm ve kalıcı sakatlıkla sonuçlanabilen ciddi bir sağlık sorunudur. Bu basın bülteni, Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği’nin 10 Mayıs Dünya İnme Farkındalık Günü kapsamında yürüttüğü “İnmede Çare Erken Müdahale” kampanyasını bilimsel ve toplumsal açıdan değerlendiriyor. Sağlık profesyonelleri için, erken tanının önemi, yapay zekâ destekli tanı teknolojileri ve önlenebilir risk faktörlerine dair güncel bilgiler sunması açısından önemli bir kaynak niteliği taşıyor.
İnmede Çare Erken Müdahale: Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği’nden Farkındalık Kampanyası
Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği, 10 Mayıs Dünya İnme Farkındalık Günü kapsamında, inmenin erken müdahaleyle önlenebilir ve tedavi edilebilir bir sağlık sorunu olduğuna dikkat çekmek amacıyla “İnmede Çare Erken Müdahale” kampanyasını hayata geçirdi. Boehringer Ingelheim Türkiye’nin koşulsuz desteğiyle yürütülen bu kampanya, erken teşhis, risk farkındalığı ve modern tanı teknolojilerine dair kamuoyunu bilgilendirmeyi amaçlıyor.
Erken Müdahale Hayat Kurtarır
İnme (serebrovasküler olay), beynin bir bölümüne giden kan akışının ani şekilde durmasıyla ortaya çıkar ve genellikle ciddi kalıcı hasarlara yol açar. Her dakikada yaklaşık 1,9 milyon nöronun kaybedildiği inme vakalarında, erken müdahale ve uygun tedavi, mortalite ve morbiditeyi belirgin şekilde azaltmaktadır.
Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Ethem Murat Arsava, “Yüzde ani asimetri, kolda ya da bacakta güç kaybı, konuşma bozukluğu, anlama zorluğu, şiddetli baş ağrısı ve görme kaybı gibi belirtiler inmenin habercisi olabilir. Bu semptomlar görüldüğünde, hastanın hareket ettirilmeden sırt üstü yatırılması ve derhal 112’nin aranması gerekir” diyerek acil müdahalenin önemini vurgulamaktadır.
Genç Yaşta İnme Riskine Dikkat
Son yıllarda yapılan epidemiyolojik araştırmalar, inmenin yalnızca yaşlı popülasyonu değil, genç erişkinleri de etkilediğini göstermektedir. Amerikan Kalp Derneği’nin 2024 verilerine göre, 18-44 yaş arası bireylerde iskemik inme oranı son on yılda %14,6 oranında artmıştır. Bu artışın nedenleri arasında fiziksel hareketsizlik, dijital ekran maruziyeti, kötü beslenme, kronik stres ve uyku düzensizlikleri yer almaktadır.
Prof. Dr. Arsava, “Genç bireylerde inme belirtileri sıklıkla hafife alınıyor ya da yanlış yorumlanıyor. Oysa ki, inme her yaşta olabilir ve zaman kaybetmeden müdahale edilmelidir,” diyerek genç bireyler arasında da farkındalık yaratılması gerektiğini vurguluyor.
Yapay Zekâ Destekli Tanı Süreçleri
Sağlık teknolojilerindeki ilerlemeler, inme tanı ve tedavi süreçlerini dönüştürüyor. Acil servislerde kullanılan yapay zekâ tabanlı görüntüleme sistemleri, beyin tomografilerini saniyeler içinde analiz ederek sağlık profesyonellerine zaman kazandırıyor. Bu sistemler, iskemik inme ve hemorajik inmeyi birbirinden ayırmada %30 daha hızlı karar verilmesini sağlayarak tedaviye erken başlanmasını mümkün kılıyor.
Prof. Dr. Arsava, “Yapay zekâ, nörogörüntülemede kritik öneme sahip. Doğru ve hızlı analizle tedaviye geçiş süresini kısaltarak beyin dokusunun korunmasına büyük katkı sağlıyor,” şeklinde belirtiyor.
İnme Önlenebilir Bir Hastalıktır
İnme, yalnızca müdahale edilmesi gereken bir kriz değil, aynı zamanda önlenebilir bir sağlık sorunudur. Risk faktörlerinin kontrol altına alınması ile inme riski önemli ölçüde azaltılabilir. Haftalık en az 150 dakika fiziksel aktivite, dengeli beslenme, hipertansiyon ve hiperlipidemi kontrolü, sigara ve alkol tüketiminin sınırlandırılması, ekran süresinin azaltılması, uyku düzeni ve stres yönetimi korunmada etkili önlemlerdir.
Kamuoyu Bilinçlendirme Kampanyası
Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği, 10 Mayıs’ı yalnızca bir sağlık takvimi günü olarak değil, erken tanı ve teknolojik gelişmelerle yaşam kurtaran bilgilerin yaygınlaştırılması için önemli bir fırsat olarak değerlendiriyor. Bu kapsamda hem dijital platformlarda hem de fiziksel alanlarda gerçekleştirilecek kampanya faaliyetleriyle toplum genelinde farkındalık artırılması hedefleniyor.
