📝 Editoryal Not:
Unutkanlık sık rastlanan bir durum olmakla birlikte, her zaman demans belirtisi değildir. Bu basın bülteni, nöroloji uzmanı Dr. Celal Şalçini’nin açıklamaları doğrultusunda, normal unutkanlık ile demansın ayırt edilmesine yönelik bilimsel ve pratik bilgiler sunuyor. Okuyucular, belirtileri doğru yorumlayarak beyin sağlığını koruma yollarını öğrenebilir ve gerekirse erken dönemde profesyonel destek alabilir.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Celal Şalçini, günlük yaşamda sık rastlanan unutkanlıkların çoğu zaman normal olduğunu, ancak bazı belirtilerin demansın erken işareti olabileceğini vurguluyor.
Normal Unutkanlık Nedir?
Günlük hayatta anahtarı veya bir nesneyi unutmak, bir kelimeyi hatırlayamamak veya markette birkaç şeyi almayı unutmaktan endişe edilmemesi gerektiğini belirten Dr. Şalçini, “Beynimiz yoğun bilgi akışı içinde zaman zaman geçici aksaklıklar yaşayabilir. Bu tamamen normaldir” diyor.
Yaşlanma ve Hafıza
Yaşla birlikte hafızada bazı değişiklikler görülebilir: yeni bilgileri öğrenmede yavaşlama veya olayları hatırlamak için daha fazla zamana ihtiyaç duyma gibi. Ancak bu değişiklikler her zaman demans anlamına gelmez. Demans, beynin fonksiyonlarında belirgin ve ilerleyici bozulmalarla karakterizedir.
Unutkanlığın Diğer Nedenleri
Unutkanlık yalnızca yaşlanma veya demansla ilişkili değildir. Dr. Şalçini, şu faktörlerin de önemli olduğunu belirtiyor:
Stres ve yoğun çalışma temposu
Uykusuzluk
Vitamin B12 eksikliği, tiroid bozuklukları
Depresyon ve anksiyete
Bazı ilaçların yan etkileri
Bu nedenler genellikle tedavi edildiğinde veya ortadan kaldırıldığında unutkanlık düzelir.
Demans Belirtileri
Demans, normal unutkanlıklardan farklı olarak günlük yaşamı ciddi şekilde etkiler ve ilerleyici bir seyir gösterir. Öne çıkan belirtiler:
Günlük görevleri yerine getirmede zorluk (yemek pişirmek, faturaları ödemek)
Problem çözme ve planlama yeteneğinde azalma
Zaman ve yer kavramında karışıklık; tanıdık yerlerde kaybolma
Kelime bulmada güçlük ve konuşmayı takip edememe
Eşyaları mantıksız yerlerde bulma
Basit kararları verememe
Sosyal ve hobi aktivitelerinden uzaklaşma
Kişilik ve ruh hali değişiklikleri
Bu belirtilerden birkaçını veya hepsini günlük yaşamda gözlemlerseniz uzmana başvurmak önemlidir.
Beyin Sağlığını Korumak İçin Öneriler
Dr. Şalçini, demans teşhisi olmayan ancak unutkanlık yaşayan bireyler için önerilerini şöyle sıralıyor:
Düzenli egzersiz ve dengeli beslenme
Yeterli uyku
Beyni aktif tutmak: kitap okumak, bulmaca çözmek, yeni bir dil veya enstrüman öğrenmek
Sosyal aktivitelere katılmak, sevdiklerinizle vakit geçirmek
Stresi azaltmaya yönelik meditasyon ve yoga
Hatırlatıcılar, ajanda ve notlar kullanmak
Unutkanlığın altında yatan tıbbi nedenleri araştırmak için doktora danışmak
Özetle: Unutkanlık çoğu zaman normaldir; ancak günlük yaşamı etkileyen ve ilerleyici belirtiler gözlemlendiğinde, erken teşhis için profesyonel yardım almak kritik öneme sahiptir.
