📝 Editoryal Not:
COVID-19 pandemisi sonrası çocuklarda görülen solunum yolu enfeksiyonları, ebeveynler ve sağlık profesyonelleri için hâlâ kritik bir gündem. Özellikle Nimbus (NB.1.8.1) ve Stratus (XFG) gibi yeni Omicron alt varyantları, klasik grip benzeri tablolarla karşımıza çıksa da, çocuklarda “jilet gibi boğaz ağrısı” gibi ayırt edici semptomlarla dikkat çekmektedir. Bu metin, yeni varyantların klinik özelliklerini, tanı yaklaşımlarını ve özellikle çocuklarda korunma stratejilerini bilimsel ve anlaşılır bir dille sunmaktadır.
Burun tıkanıklığı, öksürük, halsizlik, ateş, baş ve kas ağrıları, tat-koku kaybı… Bu belirtiler, artık yalnızca grip ya da nezleyle sınırlı değil; yeni COVID-19 varyantlarının da işareti olabilir. Memorial Bahçelievler Hastanesi Acil Servis Sorumlusu Dr. Öğr. Üyesi Süleyman Alpar, özellikle çocuklarda artış gösteren COVID-19 vakaları hakkında bilgi verdi.
Yeni Varyantlar: Nimbus ve Stratus
Dünya Sağlık Örgütü ve ABD verilerine göre Nimbus (NB.1.8.1) ve Stratus (XFG) varyantları, 2024–2025 sezonunda çocuklarda artan COVID vakalarının başlıca nedenleri arasında yer alıyor.
- Nimbus varyantı: “Jilet gibi boğaz ağrısı” ve boyunda lenf bezi şişliğiyle öne çıkıyor. Yorgunluk, ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, mide bulantısı ve ishal gibi semptomlar eşlik edebiliyor.
- Stratus varyantı: Avrupa ve Hindistan’da yaygın görülen bu alt soy, Omicron’un klasik semptomlarını (ateş, öksürük, halsizlik, kas ağrısı, tat-koku kaybı) taklit ediyor. Bazı olgularda ses kısıklığı da bildiriliyor.
Çocuklarda Klinik Görünüm
Yeni varyantlarda semptomlar çoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonu tablosu şeklinde seyrediyor:
- Burun akıntısı veya tıkanıklığı
- Öksürük, hapşırma, boğaz ağrısı
- Ateş, halsizlik, baş ve kas ağrıları
- Sindirim sistemi bulguları (bulantı, kusma, ishal)
Dr. Alpar, “Grip ve diğer viral enfeksiyonlarla semptomların benzerliği nedeniyle, ayırıcı tanıda PCR veya hızlı antijen testleri kritik önem taşır” diyerek tanıda testlerin rolünü vurguluyor.
Tanı ve Test Yaklaşımları
- PCR testleri: Altın standart; virüsün genetik materyalini tespit ederek en güvenilir sonucu sağlar.
- Hızlı antijen testleri: Daha kısa sürede sonuç verir, ancak duyarlılıkları daha düşüktür. Negatif sonuçlarda birkaç gün içinde tekrar test gerekebilir.
- Kılavuz önerileri: Semptomu olan kişilerin test yaptırması ve izolasyona girmesi, semptomsuz ancak temaslı kişilerin ise klinik değerlendirmeye göre test edilmesi önerilmektedir.
Çocuklarda Vaka Artışı ve Risk Grupları
- Okulların açılmasıyla birlikte özellikle 0–4 yaş grubunda acil servis başvurularında artış görülmektedir.
- ABD verilerine göre Ağustos 2025’te çocuk başvurularında %15,2’lik artış saptanmıştır.
- Vakaların çoğu hafif seyretmekte, destekleyici tedavi ve evde izolasyon yeterli olmaktadır.
- Kronik hastalıkları olan veya bağışıklık sistemi zayıf çocuklarda risk yüksektir. Bu çocukların aşı hatırlatma dozlarını yaptırmaları özellikle önemlidir.
Sonuç
COVID-19’un yeni varyantları, çocuklarda grip benzeri semptomlarla seyretmekte, ancak “jilet gibi boğaz ağrısı” gibi tipik bulgularla ayırt edilebilmektedir. Tanı için test yapılması, ailelerin belirtilere karşı uyanık olması ve risk gruplarındaki çocuklarda aşıların güncel tutulması kritik önem taşımaktadır.
