📝 Editoryal Not:
Serebral Palsili çocuklarda dil ve konuşma gelişimi üzerine yapılan bu açıklama, erken müdahalenin nörogelişimsel ilerleme üzerindeki kritik etkisini vurgulaması açısından önem taşıyor. Araştırma Görevlisi Şevval Cengizli’nin ifadeleri, klinik uygulamalarda aile katılımı ve erken rehabilitasyonun önemine dikkat çekerek multidisipliner yaklaşımların gerekliliğini ortaya koyuyor.
İlk 24 ayda başlatılan rehabilitasyon, yaşam kalitesini artırıyor
İstanbul Atlas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü Araştırma Görevlisi Şevval Cengizli, Serebral Palsili (SP) çocuklarda yaygın olarak görülen konuşma bozukluklarında erken dönemde başlatılan müdahalelerin, yaşam kalitesi üzerinde belirleyici bir etkisi olduğunu vurguladı.
Cengizli, “Erken dönemde uygulanan çevresel zenginleştirme, ilerleyen dönemlerde kas kontraktürleri ve deformiteler gibi sekonder komplikasyonların önlenmesine de katkı sağlamaktadır. Bu nedenle müdahalelerin tercihen 0–24 ay arasında başlatılması önerilmektedir,” dedi.
Serebral Palsi: Çok Boyutlu Bir Nörogelişimsel Durum
Serebral Palsi, doğum öncesinde, doğum sırasında veya erken bebeklikte ortaya çıkan beyin hasarı nedeniyle motor işlev, duruş ve koordinasyon bozukluklarıyla seyreden kalıcı bir nörogelişimsel tablodur.
Cengizli, SP’nin yalnızca motor sistemi değil; duyusal, bilişsel, davranışsal ve dil-iletişim alanlarını da etkileyebildiğini belirtti. SP’li çocuklarda dönme, oturma, emekleme gibi motor kilometre taşlarında gecikmelerin yanı sıra, dikkat, bellek ve sosyal uyum sorunlarının da görüldüğünü ifade etti.
Konuşma Bozuklukları Yaygın Görülüyor
Araştırmalara göre, SP’li bireylerin yaklaşık %80’inde konuşma üretiminde gecikme veya bozukluk gözlemleniyor. En sık rastlanan tablo, dizartri olarak tanımlanıyor.
Bu durum; konuşma hızında azalma, artikülasyon (sesletim) belirsizlikleri, nefes kontrolünde zayıflık ve genel olarak konuşmanın anlaşılabilirliğinde azalma ile karakterize. Ayrıca bazı çocuklarda konuşma planlamasında bozulma, apraksi benzeri belirtiler oluşturabiliyor.
Erken Müdahale Beyin Plastisitesini Destekliyor
Cengizli, beyin gelişiminin ve nöroplastisitenin en yoğun olduğu erken dönemde başlatılan müdahalelerin, hem motor hem bilişsel gelişim üzerinde en yüksek terapötik etkiyi sağladığını belirtti.
“Erken tanı, uygun rehabilitasyon planı ve aile katılımını içeren bütüncül bir yaklaşım, SP’li bireylerin yaşam kalitesini artırmak için en güçlü araçtır,” dedi.
Multidisipliner Tedavi Yaklaşımları
SP’li çocukların gelişiminde aktif hareket programları, oyun temelli terapiler ve alternatif destekleyici iletişim (AAC) çözümleri büyük önem taşıyor.
Yoğun konuşma terapileri ve teknoloji destekli uygulamaların, terapistlerin objektif değerlendirme yapmasını kolaylaştırarak ilerlemenin daha doğru izlenmesine olanak sunduğu bildirildi.
